Het afval van de een is de schat van de ander. Dat is letterlijk het geval voor Startup in Residence deelnemer UPPACT, die in de Eemshaven een baanbrekende technologie test om plastic en textielafval te recyclen. Hoe gaat het tot nu toe? Samen met founders Jan Jaap Folmer en Michel Walstock bespreken we hun innovatie, de potentie ervan en hun ambities voor de komende jaren.
Eerder dit jaar bracht de Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) een choquerend rapport uit. De wereld produceert twee keer zoveel plastic afval als twintig jaar geleden en slechts 9% wordt succesvol gerecycled. "De meeste mensen denken dat we het vrij goed doen op het gebied van recycling", legt Michel uit. "Maar dat is niet zo. Het grootste deel belandt op stortplaatsen, wordt verbrand of lekt weg in het milieu. Of het wordt geëxporteerd naar andere landen en als gerecycled beschouwd, terwijl het probleem in werkelijkheid alleen maar naar een andere locatie wordt verplaatst. UPPACT richt zich vooral op deze niet-gerecyclede probleemstromen van gemengde kunststoffen en textielafval."
Van Australië naar Groningen Seaports
Om dit enorme probleem aan te pakken, besloot UPPACT om te gaan samenwerken met Australische uitvinders. Samen bouwden ze een test- en demofabriek in Nederland , legt Jan Jaap uit. "Onze machine, die we de UnWastor noemen, is in staat om ongesorteerd, ongewassen en onversnipperd plastic en textielafval te verwerken tot robuuste en herbruikbare producten. De UnWastor verwerkt tapijttegels, visnetten, verpakkingen met meerdere lagen en zelfs gympen of sigarettenpeuken."
"Door een challenge voor duurzaam haven assetmanagement van Groningen Seaports zijn we ingestapt in het Startup in Residence programma. We vinden het een heel concreet en praktisch programma, dat ons helpt om een circulaire oplossing te testen voor de vervanging van de houten fenders in de havens van Delfzijl en de Eemshaven, door fenders van plastic en textielafval. Vervangen met dezelfde fenders van tropisch hardhout was geen duurzame optie. Groningen Seaports is heel behulpzaam geweest om hier een succesvolle pilot van te maken, zodat we kunnen laten zien hoe goed het werkt."
UnWastor
De innovatie van UPPACT heet de UnWastor. Maar hoe werkt het precies? "Verschillende soorten kunststoffen hebben verschillende smeltpunten", legt Michel uit. "Het probleem met gemengde kunststoffen is dat het niet mogelijk is om een gelijkmatig homogeen mengsel te krijgen met conventionele technologie. Maar UPPACT kan dat wel. Dat is de magie van de UnWastor”, lacht Jan Jaap. De UnWastor eet al die verschillende soorten plastic en textielafval op en maakt er hoogwaardige recyclebare planken en palen van.
De pilot
Voor de pilot bij Groningen Seaports maakt UPPACT gebruik van niet-recyclebare gemengde kunststof afvalstromen uit de havens, de Waddenzee en schepen, om er fender boards van te maken; dat zijn stootranden die gebruikt worden voor het afmeren van schepen. "Ze worden normaal gesproken gemaakt van tropisch hardhout, dus dit is een veel duurzamere oplossing", vervolgt Jan Jaap. "Het is ook echt ons doel om van lokaal afval producten te maken dat lokaal weer gebruikt worden. Veel circulairder dan dat wordt het niet."
Lowlands Festival
Michel is het daarmee eens: "En het is geweldig om te zien hoe de mentaliteit van mensen hierdoor verandert. Afval is niet langer iets waar je vanaf moet, maar een bron om nieuwe producten te maken die lokaal kunnen worden gebruikt. Als mensen eenmaal zien en beseffen wat er mogelijk is, worden ze echt enthousiast, betrokken en creatief."
UPPACT werkt ook samen met het Universitair Medisch Centrum Groningen om hun niet-medische afval te helpen hergebruiken. En deze zomer werkte de startup samen met het Lowlands muziekfestival. "Mensen laten echt veel afval achter op de camping, dus we hebben een deel daarvan verzameld voor een test en daar een picknicktafel van gemaakt. Volgend jaar willen we meer dan 75% van al het campingafval van Lowlands en mogelijk andere evenementen en festivals recyclen met de UnWastor", vervolgt Michel.
De toekomst
Hoe zien de komende jaren eruit voor UPPACT? "De pilot voor Startup in Residence wordt op 18 november afgerond. Maar eigenlijk is het slechts een begin van het demonstreren van onze technologie en circulaire concept", legt Jan Jaap uit. "De volgende stap is een grotere fabriek in de eerste helft van volgend jaar in het Eemshavengebied, waar we 1,5 miljoen kilo plastic en textielafval gaan verwerken. In eerste instantie richten we ons op de productie van kunststof planken en palen."
"De komende 2 jaar gaan we de productie opschalen om ziekenhuisafval, plastic afval ingezameld uit havens en de Waddenzee en post-consumer gemengd plastic en textielafval te verwerken, om nog meer impact te maken. De samenwerking met Groningen Seaports en het Startup in Residence programma is een geweldige boost voor ons. We kunnen laten zien wat er kan met het niet-gerecyclede plastic en textielafval in Noord-Nederland en helpen het regionale circulaire ecosysteem te versterken."
"Circulariteit kun je niet alleen, dus we werken graag samen met alle regionale stakeholders en partners. Let's UnWaste together," concludeert Jan Jaap.
Het is tijd voor een feestelijke afsluiting van Startup in Residence! Inmiddels zijn de startups aanbeland in de afrondende fase. Tijdens de Demo Day op Innovate Friesland op 18 november delen de startups van Startup in Residence Noord-Nederland hun ervaringen over hun samenwerking met een noordelijke publieke organisatie én ze laten zien wat hun innovatie inhoudt. Meld je aan voor Innovate Friesland via deze link.