Als wij zeggen innovatie, is de kans groot dat jij denkt aan Steve Jobs, Elon Musk of iets dichter bij huis; onze eigen Sabine Stuiver. De kans dat overheden zoals gemeenten en provincies direct bij je naar boven komen, acht ik klein. Toch is er in Nederland een enorme behoefte aan innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. In de zesde aflevering van onze podcast Boven het Maaiveld kwamen Lian de Boer (Ambtenaar van het Jaar 2020) en Giel Franken (Algemeen Manager, Carver) al tot de conclusie dat overheden en innovatieve startups samen tot grote hoogtes kunnen stijgen. En omdat de tweede editie van Startup in Residence Noord-Nederland, het programma dat startups en overheden samenbrengt, voor de deur staat, vroegen wij programmamanagers Bertwin Kampman en Rosalynne de Beauvesier Watson waarom het nou essentieel is, die innovatie in publiek land.
Overheid + startup = maatschappelijke winst
“Bedenk je eens dat de provincie Fryslân meer dan tweehonderd kilometer oever heeft die geïnspecteerd moeten worden. Dat werd met de hand gedaan. Dat betekent dat er een medewerker moet gaan kijken of een kade nog goed is.” Steekt Bertwin van wal. “Dat moet slimmer kunnen, toch? Daarom werd tijdens SIR vorig jaar een challenge opgezet waarbij we zochten naar startups met een geautomatiseerde oplossing. En die kwam er: met behulp van camera’s kan de kwaliteit van de oevers gemeten worden en middels AI kunnen zelfs voorspellingen voor de toekomst worden gedaan. Dus niet om de zoveel jaar checken hoe een oever er voor staat, maar gericht, datagedreven, vaststellen wanneer er weer onderhoud nodig is.” Het is een van de vele voorbeelden, volgens Bertwin.
Of ga je anders nadenken over hoe je je inkoopvermogen inzet voor je maatschappij. Zo breed is het.”
De kade-controle is een tastbaar voorbeeld van de meerwaarde van SIR, maar het gaat nog een laag dieper. Bertwin: “Innovatie en nieuwe bedrijvigheid is belangrijk in de regio. Constant je aanbestedingen aan een grote partij gunnen omdat ze door schaalgrootte goedkoop kunnen leveren is op de korte termijn misschien interessant. Maar op de lange termijn wil je innovatie van de grond laten komen en richting de markt laten bewegen. Dus de vraag is; blijf je kiezen voor Europese aanbestedingstrajecten waar door de benodigde juridische kennis, tijd en bureaucratie bijna geen kans is voor kleine bedrijven. Of ga je anders nadenken over hoe je als publieke instelling je inkoopvermogen inzet voor je maatschappij?”
Launching customer en jaren aan kennis
Uiteraard werkt een win-winsituatie twee kanten op. “Het voordeel is er niet alleen voor de overheden, maar ook voor startups”, vervolgt Bertwin: “De allerbelangrijkste reden is dat je via het SIR-programma de mogelijkheid krijgt om een (eerste) grote klant binnen te halen. Je hebt een nieuwe dienst of product, dus dan heb je een launching customer nodig. Ten tweede, en zeker niet onbelangrijk, de kennis die in huis is bij zo’n overheid. Daar wordt nooit zo bij stilgestaan. Maar als jij op de afdeling die zich bezighoudt met water in gesprek gaat met de mensen die al dertig jaar dagelijks met het thema kade-inspectie bezig zijn, dan komen techniek en innovatie van een startup en de inhoudelijke kennis van zo’n afdeling samen. Al die kennis kan dan in de ontwikkeling van zo’n product of dienst worden gestopt. Ik denk dat heel veel startups daar jaloers op zijn.”
Startup in Residence Noord-Nederland
“En je mag het economische belang ook niet vergeten”, vult Rosalynne aan. “Je creëert allemaal nieuwe werkgelegenheid hier in het Noorden. Daarom zorg ik als programmamanager van SIR dit jaar dat we zoveel mogelijk kwalitatieve startups binnenkrijgen. Momenteel zijn we druk bezig met werving en selectie, en op 1 maart weten we hoeveel inschrijvingen er zijn. We hopen op vijftig, iets meer dan de drieënveertig van vorig jaar. Uiteindelijk blijven uit deze aanmeldingen dan de meest innovatieve ideeën over. We merken in ieder geval dat er heel veel animo is. Ik hoop daarom ook dat er aanmeldingen komen voor alle challenges.”
Innovatieve invulling
Als SIR-deelnemer kun je deze editie weer rekenen op een aantal vaste onderdelen. Rosalynne: “De pitchtraining, kick-off, demo day, deepdives, mentoring, intervisies en de algemene begeleiding komen weer terug. Daarnaast zijn er allemaal workshops, denk aan storytelling, maar ook de do’s en don’ts van aanbesteden in de toekomst en een stakeholdersworkshop, waarin startups leren werken met een Factor C matrix om zo het stakeholdermanagement zo optimaal mogelijk uit te voeren Daarnaast gaan we een assumptietraining doen bij Innofest. Dan worden de aannames die de startups aandragen getest op haalbaarheid, en nemen zij de startups ook nog mee in verschillende testmethodieken. Verder wil ik ook een deel van het programma invullen op basis van de behoeften van de deelnemende startups. Zo wordt het echt een stukje maatwerk. We hebben dit jaar best wel veel technische vraagstukken, dus het kan best zijn dat de behoeftes net even anders zijn dan afgelopen jaar."
En stel je voor; als dat opgelost wordt in Friesland, dan zou dat een oplossing zijn die overal kan worden ingezet.”
Waar SIR Noord-Nederland startte in Groningen, zijn nu ook Friesland en Drenthe goed vertegenwoordigd. Rosalynne: “Wat heel leuk is, is dat we twaalf deelnemende partners hebben met heel uiteenlopende vraagstukken. Neem bijvoorbeeld Gemeente Groningen die circulair waste management, minder verspilling van afval, wil. Dus hoe kunnen we duurzame materialen halen uit wat nu allemaal op de afvalberg belandt. Maar ook provincie Fryslân die het zoet-zoutgehalte in het grondwater wil monitoren. Dat is namelijk best wel een groot probleem omdat dat water elkaar vervuilt. Daarom zoeken ze hier een meetinstrument voor. En stel je voor; als dat opgelost wordt in Friesland, dan zou dat een oplossing zijn die overal kan worden ingezet. Daarom vind ik dat soort initiatieven zo mooi.”
Meld je nu aan!
“Nu stappen deelnemers natuurlijk op een vast moment in, maar het mooiste zou zijn als er uiteindelijk gewoon een vast programma staat en dat het niet uitmaakt wanneer; maar dat een startup het altijd kan doorlopen. En voor nu zeg ik tegen alle startups: schrijf je in! Check de website, bekijk de challenges en meld je voor 1 maart 12:00 uur aan. We hebben echt een heel mooi programma”, sluit Rosalynne af.