Cijfers liegen niet. Ze shockeren wel. Van alle investeringen in Nederlandse startups gaat 1,6 procent naar vrouwelijke founders. De portefeuille van de NOM laat ook geen al te florissant beeld zien. Daar hangt dat percentage rond de tien. Dat is opvallend, zeker als je je realiseert dat vrouwelijke ondernemers bewezen betere resultaten boeken. Veruit het meeste investeringsgeld gaat naar blanke, mannelijke founders. En dat komt niet alleen omdat die nu eenmaal in de meerderheid zijn, zeker in de scene van door technologie gedreven startups.
Dus is de vraag: hoe kan dit? Tijdens het Fundright-event werd geprobeerd daar antwoorden op te formuleren, net als op de logische vervolgvraag: wat doen we eraan? In een – door de omstandigheden gedwongen – digitaal evenement spraken kenners en ervaringsdeskundigen en discussieerden ondernemers, stakeholders en investment managers over het thema diversiteit.
Meten is weten
Om een probleem aan te kunnen pakken, moet het eerst gedefinieerd worden. Laat de cijfers maar eens zien dan. Het is een stokpaardje van Agnes Koops, lid van de Raad van Bestuur van PwC. Voorvechter ook van diversiteit én inclusiviteit op de werkvloer. ,,De naakte cijfers zijn een gespreksmiddel, ze vormen een spiegel’’’, vertelde ze tijdens het event.
,,Wij zagen binnen PwC dat blanke mannen hoger scoorden op beoordelingsgesprekken en dus sneller carrière maakten. Die cijfers waren de omzet om een omslag in te zetten. Trainingen, cursussen, meetings, allemaal om aandacht op het probleem te vestigen en uiteindelijk diversiteit en inclusiviteit tot onderdeel van onze cultuur te maken. Dat gaat niet alleen om vrouwen, maar ook om mensen met een andere cultuur, met een beperking, over iedereen eigenlijk.’’
Dat is niet zomaar een voorbeeld, daar spreekt een belangrijk advies uit. ,,Als je dit probleem wilt aanpakken, dan moet je er blijvend aandacht aan schenken en het serieus nemen. Bekijk de cijfers en stel targets waar die cijfers heen moeten. Dat is de manier om verandering te forceren.’’
Bewustwording groeit
Over de cijfers gesproken: de fondsen die zich aan Fundright liëren, bestaan voor zestig procent uit puur mannelijke boards. ,,Dat is beter dan gemiddeld, maar nog geen feestje waard’’, stelde Constantijn van Oranje. Hij is speciaal gezant van startup-accelerator TechLeap, die aan de basis stond van Fundright.
Over het belang van meer diversiteit is hij klip en klaar. ,,Diverse teams presteren beter, omdat ze een bredere blik hebben op markten en diensten.’’ En er is nog een heel belangrijk argument om diversiteit aan te jagen. ,,In de techsector hebben we toptalent van buiten Nederland nodig. Zonder inclusieve cultuur is dat talent minder bereid te komen.’’
Na een jaar Fundright kan Constantijn voorzichtig een paar conclusies trekken. ,,Mensen snappen beter dat diversiteit van belang is. Ik zie de Black Lives Matter-beweging als een bevestiging daarvan. Het is nu aan ons om dat belang te blijven uitdragen, en ook ernaar te handelen. Wij moeten continu in gesprek blijven met de portefeuillehouders binnen de beweging.’’
Schreeuw het van de daken
Over diversiteit is niet snel genoeg gesproken. Om iets meer de diepte in te gaan, bestonden tijdens het online Fundright-event verschillende rondetafelgesprekken. Voor ondernemers, voor fondsmanagers, voor stakeholders. Om met die laatste te beginnen: daar lijkt het besef dat diversiteit ertoe doet aardig ingedaald.
Niet dat daarmee het werk klaar is natuurlijk. Nee, we moeten meer data hebben om investeerders mee om de oren te slaan. En dan het issue positief aanvliegen. Geen straf voor wie niet meedoet, maar een beloning voor wie wel diversiteit bevordert. Die beloning komt trouwens al in de vorm van beter presterende ondernemingen.
En tegelijkertijd moeten we werken aan de aanbodkant. Hoe zorgen we er anders gezegd voor dat meer vrouwen en mensen met een andere komaf, of mensen met een beperking in de positie komen dat ze een investering nodig hebben? Dat is iets waar deze stakeholders wellicht aan bij kunnen dragen. Door educatie, door van de daken te schreeuwen hoe belangrijk het is, door voorbeelden en rolmodellen een podium te geven.
Pas op voor excuustruus-gevoel
De hamvraag is namelijk: waar zijn die ondernemende types die niet voldoen aan de omschrijving ‘man en blank’? Aan de ronde tafel vol ondernemers vroeg men zich af of het misschien zo is dat ondernemende vrouwen en vertegenwoordigers van minderheidsgroepen te weinig de stap naar financiering zetten. En als dat zo is, wat doen we er dan aan?
Misschien wordt het tijd om meer in te zetten op het uitleggen hoe investeringen in hun werk gaan, om de drempel te verlagen. En ook zoiets: bestaat er een lijstje van potentieel interessante investeerders in het Noorden? Er moet een makkelijkere manier zijn om ze te vinden. Andersom mogen atypische ondernemers zichzelf ook best wat zichtbaarder maken.
Waar ondernemers vooral niet bang voor moeten zijn, is zich een excuustruus voelen als ze aangesteld worden. Je moet érgens beginnen met het diverser maken van het landschap. En als je niets kon, was je echt niet gevraagd. Diversiteit ís belangrijk, weten ook de ondernemers. Dat moet tot diep in de haarvaten van elk bedrijf doordringen, zeker ook op de HR-afdeling.
Investeerders openen armen
Voor de investeerders, de groep waarop de Fundright-campagne in wezen gericht is, is essentieel dat andersoortige ondernemers zelf naar voren treden. Want ook investeerders zien de meerwaarde van diversiteit, ze zien aan de andere kant ook dat het overgrote deel van het aanbod aan ondernemers man en blank is.
Dat zet te denken. Hoe kan het dat de helft van de collegezaal bij Economie vol zit met vrouwen, terwijl later maar tien procent aanklopt voor venture capital? Zijn ze onzekerder, risicomijdender? Of zoeken we niet goed genoeg? Daar zou eens uitgebreid onderzoek naar gedaan moeten worden. En in de tussentijd is het aan de investeerders zelf om de armen te openen en breed te communiceren dat ze heel graag ondernemers van allerlei snit verder helpen. Graag zelfs.
Wordt vervolgd
Heel veel kanten zitten er aan dit onderwerp. Zo veel, dat een event van twee uur niet meer kan zijn dan een start om het probleem aan te pakken. Het aantal vragen overstijgt vooralsnog de berg antwoorden. Dat is precies waarvoor het Fundright-event bedoeld is: inventariseren, discussiëren en delen. Én nu aan de slag om ondernemend Noord-Nederland diverser te maken.
Organisator NOM heeft daarbij een voorbeeldfunctie. Ze stelde zich al ten doel binnen de eigen gelederen minimaal vijfendertig procent vrouwen te benoemen, en kijkt nu ook scherp naar haar participaties om dezelfde soort doelen te formuleren die verder gaan dan alleen de verhouding man-vrouw. Iedereen in het ondernemerslandschap moet zich bewust zijn van het belang, moet ernaar blijven kijken en oplossingen vinden. Dat is goed voor ons allemaal.
NOM-directeur Dina Boonstra vatte de middag mooi samen. ,,We hebben een taak om aandacht te blijven vragen voor diversiteit. Dit is zeker niet de laatste keer dat je ons erover hoorde.’’ Wordt vervolgd dus.